ใช้ชีวิตอย่างไรให้ไม่น่าเบื่อในวัยเกษียณ
วัยเกษียณเป็นวัยแห่งการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของผู้สูงอายุที่เปลี่ยนจากการทำงานนอกบ้าน มาเป็นการอยู่กับบ้านเฉยๆ ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักเกิดความเหงา รู้สึกว่าตนเองเป็นภาระต่อคนในครอบครัว ความคิดดังกล่าวล้วนบั่นทอนจิตใจของผู้สูงอายุ ดังนั้น ในบทความนี้จะนำเสนอวิธีการใช้ชีวิตให้สนุกในวัยเกษียณผ่านรูปแบบกิจกรรมง่ายๆ ที่สามารถทำได้ด้วยตนเองกิจกรรมสร้างความสุขทางใจและใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์อย่างง่าย คือ กิจกรรมที่อยู่รอบตัวของผู้สูงอายุ การหางานอดิเรกทำ หรือแม้แต่การออกกำลังกาย ดังนั้น เมื่อผู้สูงอายุมีกิจกรรมที่ตนทำเป็นประจำก็จะช่วยบรรเทาความเหงาหรือความเบื่อหน่ายที่เกิดขึ้นได้ โดยรูปกิจกรรมสร้างความสุขที่เหมาะกับผู้สูงอายุมีลักษณะดังนี้
1) เป็นกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับกิจวัตรประจำวัน ได้แก่ การทำความสะอาดบ้าน การล้างรถ การต่อไม้ การเลี้ยงหลาน การทำกับข้าว เป็นต้น
2) กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับงานอดิเรกที่ตนเองสนใจ เช่น การร้องเพลง การอ่านหนังสือ การเต้นรำ การวาดภาพ การถ่ายรูป การปลูกต้นไม้ การท่องเที่ยวตามสถานที่ต่างๆ เป็นต้น
3) กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการออกกำลังกาย ได้แก่ กิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหวทางร่างกาย หมายรวมทั้งการออกกำลังกายเพียงลำพังที่บ้าน หรือการออกกำลังกายร่วมกับผู้อื่น อย่างไรก็ดี ผู้สูงอายุควรประเมินความพร้อมของร่างกายของตนเอง หากไม่แน่ใจควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มออกกำลังกาย โดยกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุมีดังต่อไปนี้
การออกกำลังกายแบบแอโรบิค เพื่อพัฒนาความอดทนของระบบการหายใจ อัตราการเต้นของหัวใจและหลอดเลือด การออกกำลังกายแบบแอโรบิคเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพควรออกกำลังติดต่อกันอย่างน้อย 10-30 นาทีต่อวัน
การออกกำลังกายโดยการเดินเร็ว หรือ การวิ่งช้าๆ เพื่อให้หัวใจมีอัตราการเต้นเพิ่มขึ้น และเพื่อสุขภาพเข่าและข้อเท้าดี ควรเลือกใส่รองเท้าที่เหมาะสม โดยผู้สูงอายุควรออกกำลังลักษณะนี้วันละ 30 นาที เฉลี่ยสัปดาห์ละ 5 วัน
การออกกำลังกายแบบโยคะ เป็นการออกกำลังกายที่ผสมผสานกับการหายใจ เพื่อช่วยให้ออกซิเจนสามารถเข้าสู่ร่างกายได้ดีขึ้น ช่วยให้ผู้สูงอายุมีสมาธิและมีจิตใจที่ปลอดโปร่ง อย่างไรก็ตาม การออกกำลังกายแบบโยคะควรฝึกกับผู้เชี่ยวชาญ เพื่อป้องกันการบาดเจ็บที่อาจเกิดขึ้นได้ การออกกำลังลักษณะนี้สามารถออกได้ทุกวัน วันละ 15-30 นาที
การออกกำลังกายแบบรำมวยจีน เป็นการออกกำลังกายที่คล้ายกับการฝึกโยคะในแง่ที่ช่วยให้ผู้สูงอายุฝึกสมาธิไปในตัว เน้นการเคลื่อนไหวของร่างกายทุกส่วนอย่างช้าๆ เหมาะกับผู้สูงอายุทั่วไปที่ไม่มีปัญหาเรื่องข้อเท้า แต่ทั้งนี้ การออกกำลังลักษณะนี้ควรฝึกภายใต้การดูแลของผู้เชี่ยวชาญเช่นกัน โดยควรทำวันละ 20 นาที จำนวน 2-3 วันต่อสัปดาห์
การออกกำลังกายแบบรำไม้พลอง เป็นการออกกำลังการที่ช่วยเรื่องการเคลื่อนไหวของข้อต่างๆ ในร่างกาย แต่ไม่แนะนำสำหรับผู้สูงอายุที่มีปัญหาเรื่องกระดูกสันหลัง หากผู้สูงอายุที่มีปัญหาในส่วนนี้ต้องการออกกำลังกายแบบรำไม้พลอง ควรปรึกษาแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดก่อนเลือกท่าที่เหมาะสม การออกกำลังลักษณะนี้ควรทำวันละ 20 นาที จำนวน 2-3 วันต่อสัปดาห์
การออกกำลังกายโดยการขี่จักรยาน เป็นการออกกำลังที่ช่วยลดอาการปวดข้อ ช่วยป้องกันโรคหัวใจ และลดความเครียดได้ดี นอกจากนี้ มีงานวิจัยพบว่า ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปร้อยละ 50 ที่ขี่จักรยานเป็นประจำมีอัตราการเป็นโรคหัวใจลดลง การออกกำลังโดยการขี่จักรยานนี้ในสัปดาห์แรกควรออกกำลังติดต่อกันอย่างน้อย 10 นาทีต่อวัน และสัปดาห์ต่อไปเพิ่มระยะเวลาและระยะทางเป็น 15-20 นาที แต่ไม่ควรเกิน 45 นาทีต่อวัน
การออกกำลังโดยการว่ายน้ำ เป็นการออกกำลังที่ดีที่สุดและให้ประโยชน์ได้มากทั้งในด้านการแก้ปัญหาและการป้องกันการเสื่อมสภาพของร่างกายเมื่อเริ่มเข้าสู่วัยผู้สูงอายุ การออกกำลังโดยการว่ายน้ำควรออกวันละ 20 นาที อย่างน้อย 3 วันต่อสัปดาห์
จะเห็นได้ว่ารูปแบบกิจกรรมสร้างความสุขสามารถทำได้ง่ายๆ โดยเริ่มจากกิจกรรมที่ตนเองชอบและสนใจ จากนั้นค่อยๆ ปรับให้กิจกรรมดังกล่าวกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน นอกจากนี้ สื่อโซเชียลมีเดียก็เป็นอีกช่องทางที่ทำให้ผู้สูงอายุสามารถเข้าถึงกลุ่มหรือชมรมต่างๆ ได้อย่างง่ายดาย ไม่ว่าจะเป็น ชมรมผู้สูงอายุ ชมรมงานอดิเรก หรือชมรมออกกำลังกาย ทำให้ผู้สูงอายุได้เจอเพื่อนใหม่วัยเดียวกัน มีความชอบคล้ายกัน ได้แบ่งปันประสบการณ์ซึ่งกันและกัน ทำให้การทำกิจกรรมของผู้สูงอายุจะไม่น่าเบื่ออีกต่อไป
อ้างอิง
https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/824770
https://www.dop.go.th/download/formdownload/th1529476181-813_3.pdf
https://www.thaihealth.or.th/Content/30044-5+กิจกรรมทางกาย+เพื่อสูงวัยแข็งแรง.html
http://www.thaicyclingclub.org/บทความ/2013/02/22/1672/